niedziela, 13 marca 2022

Po sprawiedliwość do Hagi?

Dziś słów kilka na temat Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze (MTK). Instytucję tę powołano do życia na podstawie przyjętego 17 lipca 1998 roku Statutu Rzymskiego. Zaczął funkcjonować 1 lipca 2002 r., Polska ratyfikowała dokument 9 października 2001 roku. W jego jurysdykcji pozostaje m.in.:

ściganie sprawców przestępstw najcięższego kalibru: ludobójstwo (Konwencja o ściganiu zbrodni ludobójstwa z 1948 r.); zbrodnie przeciwko ludzkości (terminy ze statutów trybunałów: norymberskiego, haskiego dla byłej Jugosławii i trybunału w Arushy)

 

sądzenie zbrodniarzy wojennych (konwencje genewskie, haskie...)

 

Trybunał orzeka wyłącznie w sprawach osób fizycznych i tylko za czyny popełnione dopiero po wejściu Statutu w życie, bądź po jego przyjęciu przez dane państwo. Jego podpisania odmówiły m.in. Chiny, nie ratyfikowały go państwa jak: Izrael i USA.


Działalność MTK była solą w oku Władimirowi Putinowi, gospodarz Kremla w listopadzie 2016 roku zakomunikował, iż zrywa wszelkie stosunki z Międzynarodowym Trybunałem Karnym, wycofując swój podpis z traktatu założycielskiego. Bardzo zły sygnał, zlekceważony przez Europę.

 

Pierwszym wyrokiem skazującym była sprawa Thomasa Lubandy Dayilo (twórcy i lidera Unii Kongijskich Patriotów). Zarzuty był poważne: od lipca 2002 do końca 2003 r. siłą wcielał do armii dzieci poniżej piętnastego roku życia. Oraz wykorzystywał je do krwawych działań militarnych w wojnie domowej. Czyny te zostały zakwalifikowane jako  zbrodnia wojenne; groził mu najwyższy wymiar kary. Ostatecznie 10 lipca 2012 roku został skazany na 14 lat więzienia, obrona podważyła zeznania dzieci, uznając je za niewiarygodne.

 

22 listopada 2017 roku zapadł kolejny wyrok skazujący, dożywocie otrzymał rzeźnik Bałkanów, gen. Ratko Mladić. W 2019 r. sprawiedliwość dopadła generała Bosco Ntgandę, ''terminator".

 

Z ostatnich doniesień, dowiadujemy się, że przedmiotem zainteresowania trybunału haskiego jest sprawa agresji Rosji na Ukrainę. Chodzi o dwa postępowania, jedno z nich ma dotyczyć przywódcy Federacji Rosyjskiej. Prokurator MTK ma zbadać wszystkie zbrodnie Putina, ważne jest ich systematyczne dokumentowanie.