piątek, 6 stycznia 2023

Inteligent-radykał

Biografia czy raczej próba ujęcia życiorysu znakomitego polskiego geografa, kartografa w kontekście teologicznym. 


Poznajemy od podszewki środowisko i okoliczności, które ukształtowały przyszłego profesora Uniwersytetów: Lwowskiego i Jagiellońskiego. Na poglądy bohatera tej barwnej, ale niewyczerpującej opowieści, wpłynęły myśli takich filozofów jak: Hegel, Comte, Spencer, Nietzsche, Marks.

Eugeniusz Romer syn powstańca styczniowego i węgierskiej szlachcianki. W 1907 roku został poproszony o wygłoszenie wykładów dla nauczycieli, przybył ze Lwowa (zabór austriacki) do Warszawy (zabór rosyjski). W owym czasie w znakomitym kartografie zakiełkowała  pewna myśl, w diariuszu odnotował: Wtedy to zaświtała mi pierwsza myśl o podstawach przyrodzonych Polski historycznej, wtedy zaprzągłem się do geopolitycznej służby, której pozostałem wierny przez całe życie.

Uczony ojczyznę traktował podmiotowo, całościowo, zarówno w rozumieniu geograficznym, jak i historycznym. W podręczniku dla szkół średnich Romer posłużył się znamiennymi określeniami: krajobraz polski, kultura polska.
Atlas geograficzny to kapitalne dzieło bohatera historii, uzupełnione o mapę fizyczną pt.: Ziemie dawnej Polski.

Naukowiec odznaczał się pracowitością, sumiennością, samodzielnie wykonał przeszło 80% wszystkich map! Przez wielu zapamiętany jako człowiek energiczny, bystry obserwator, ciekawy świata. 

Eugeniusz Romer uczestniczył w konferencji pokojowej w Paryżu (rozczarował się bardzo postawą Francji wobec wojny) w 1919 roku. Był ekspertem do spraw eksperymentalnych, zaangażowany w dialog z przywódcami mocarstw. Kartograf wygłaszał przemówienia, referaty, rozprawiał o historii i kulturze swojego kraju. W czasie II wojny światowej znalazł schronienie w klasztorze Ojców Zmartwychwstańców. Tym samym udało mu się uniknąć losu bestialsko zamordowanych profesorów lwowskich.

Autor przytacza mnóstwo źródeł, w tym istotne pamiętniki Eugeniusza Romera. Dowiemy się również, po jakie lektury sięgał i w jaki sposób oddziaływały na jego światopogląd.

Publikacja ma wymiar etyczno-filozoficzny, ksiądz Stefan Misiniec wdaje się w polemikę ze współtwórcą wydawnictwa ,,Książnica-Atlas".

Książka Eugeniusz Romer to niewielka broszurka licząca niespełna 240 stron, ale przystępnie ujmująca poszczególne zagadnienia.

Tekst został wyróżniony przez redakcję portalu nakanapie.pl.