wtorek, 25 sierpnia 2020

Prezydent musi umrzeć

 Patryk Pleskot, Niewiadomski.Zabić prezydenta.

Pasjonujące studium zbrodni.

Gabriel Narutowicz, prezydent odrodzonej Polski, urząd sprawował od 9 do 16 grudnia 1922 roku. Zginął podczas wizyty w galerii ''Zachęta", oddano do niego trzy strzały. Sprawcą był sfrustrowany malarz, Eligiusz Niewiadomski. I tu nasuwa się pewna myśl, czyż nie za dużo tych ''artystów''- zbrodniarzy w historii?

16 grudnia 1922 roku w sali Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych po oddaniu trzech strzałów do Prezydenta Narutowicza cofnąłem się o jeden czy dwa kroki i odwróciłem tyłem. Tak stałem bez ruchu. Czekałem, aż ktoś się zbliży. Nie zbliżał się- nikt nie rozumiał co się stało i że to ja byłem sprawcą strzałów.

Należy zwrócić uwagę, że książka Niewiadomski. Zabić prezydenta nie jest klasyczną biografią tego człowieka, lecz próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego zginął Gabriel Narutowicz. W tej pracy są dwa typy narracji: beletrystyka i tekst stricte naukowy.Patryk Pleskot korzystał z rozmaitych źródeł: stenogram procesu zamachowca, pamiętniki, artykuły prasowe, materiały filmowe. 

Spirala nienawiści przeciw prezydentowi została nakręcona.

Historyk przedstawia nam życie Eligiusza Niewiadomskiego, cechy osobowości, wpływ środowiska, w którym się wychowywał. Oddaje też wiernie atmosferę, jaka panowała w tamtym czasie: przed i po zabójstwie: nienawiść, pogarda, dzielenie społeczeństwa. Wobec Gabriela Narutowicza rozpętano potworną nagonkę, na jego temat wygłaszano zjadliwe opinie.

Dwa słowa o zamachowcy.

Z oficjalnej notki biograficznej dowiadujemy się, Eligiusz Józef Niewiadomski był malarzem, wykładowcą i krytykiem sztuki oraz działaczem niepodległościowym. Brat Cecylii Niewiadomskiej, nauczycielki, działaczki oświatowej i tłumaczki baśni Hansa Christiana Andersena.

W więzieniu zabójca napisał list otwarty Do wszystkich Polaków i testament polityczny Kartki z więzienia. Jego ostatnie słowa brzmiały: Ginę za Polskę, którą gubi Piłsudski. Rozstrzelany 31 stycznia 1923 roku.

Czytałam, że Eligiusz Niewiadomski planował zlikwidować też samego Józefa Piłsudskiego, gdyby ten został prezydentem. Odstąpił od zamiaru, gdyż niedoszły denat zdecydowanie odrzucił propozycję ubiegania się  o najwyższy urząd w państwie.

Przeczytajcie.

Ocena: 5/5.