Jeśli chcecie się dowiedzieć, jaka jest geneza hymnu państwowego naszych wschodnich sąsiadów, sięgnijcie po Czas samotności Michała Klimeckiego i Zbigniewa Karpusa. I co z tym wspólnego miał... Józef Wybicki.
Ale zacznijmy od początku, wspomniana publikacja swoim zasięgiem obejmuje lata 1914-2022, a więc to bardzo ważny czas dla wszystkich Ukraińców i ich wrogów. Autorzy są wysokiej klasy ekspertami od spraw wschodnich, rozważania rozpoczynają od nakreślenia sytuacji państwa unitarnego zaraz na początku XX wieku. Pracę zamyka napaść Władimira Putina na niepodległą Ukrainę i pytania o to, co będzie dalej. Konkluzje historyków są ostrożne.
Naukowcy w sposób kompleksowy ujmują najistotniejsze problemy, także w relacjach z Polską (kontrowersyjne oświadczenie Leonida Kuczmy i Aleksandra Kwaśniewskiego). Natomiast ludobójstwo na Wołyniu omówione zostało mocno ogólnikowo, pobieżnie, skrótowo. W ocenie ukraińskiego nacjonalizmu są zachowawczy, unikają wartościowania, tutaj nie dowiemy się niczego nowego. Przeczytamy za to o polityce II RP wobec Ukraińców, przypomniano o wypowiedzi piłsudczyka Aleksandra Hauke- Boska, wyrażającego osobliwy pogląd, że mieszkańcy znad Dniepru nie mają prawa do tożsamości narodowej. Na wszelki wypadek nakazywać miał unikania zwrotów: ''ukraiński" i ''Ukraina". Było to na rękę propagandzie komunistycznej.
Nie umniejszam jednak wagi tego arcyważnego i potrzebnego vademecum porządkującego naszą wiedzę. Kompetencji i znajomości tematu Michałowi Klimeckiemu i Zbigniewowi Karpusowi odmówić nie możemy. Czas samotności to monografia naukowa, ale narracja jest płynna i zrozumiała. Nie zniechęcają czytelnika przesadnie hermetycznym stylem, zagadnienia są estetycznie podzielone. Konstrukcja i treść książki zostały starannie przemyślane.
Dodatkowo badacze zwracają uwagę na rozróżnienie dwóch przymiotników ruski i rosyjski. Oba nie są ze sobą tożsame, ruski ma rodowód ukraiński (Ruś Halicka). Oraz dlaczego roszczenia terytorialne Putina nie są uzasadnione. Poznamy odpowiedź na pytanie czym były karbowańce i kiedy wprowadzono hrywnę. Fascynujące wywody, mimo całego dramatyzmu.
A to ciekawe.... Ukraina proklamowała niepodległość 24 stycznia 1991 roku. Na mocy ustawy z 28 stycznia 1992 roku przyjęto kolorystykę Państwowej Flagi: błękit i żółć, barwy nieba i zboża. Jej odcień pozostaje w ścisłym związku z historią tego kraju, wskazuje na świetność średniowiecznej Rusi Kijowskiej. Za herb przyjęto zloty trójząb, symbol władzy Rurykowiczów, znajdujący się na monecie księcia kijowskiego, Jarosława Mądrego. Ten władca rządził niepodzielnie przez trzydzieści lat, Polsce również dał się we znaki.
Teraz powróćmy do pierwszego akapitu tekstu. Autorem słów hymnu Szcze ne wmerła był poeta Pawło Czubynskij, pieśń skomponował duchowny Mychajło Werbycki w XIX wieku. Domniemywa się, że utwór mógł być wzorowany na Mazurku Dąbrowskiego Józefa Wybickiego.
