PRL oczami kobiet

Skoro ostatnio dyskutowaliśmy o paniach, które stanowiły nieodłączną część ''Solidarności", czas na te, które wspierały mężów w walce z systemem. Książka Anny Popek, Żony opozycjonistów zawiera ważne spojrzenie na wydarzenia rozgrywające się w naszym kraju.

Kobiety te zawsze są skłonne do poświęceń, niczym mityczne Penelopy wypatrują powrotu swoich mężczyzn, często z internowania, do domu. Trwają przy nich, niezależnie od okoliczności. Władza nie ustawała w wysiłkach, aby rozbić jedność rodzin, na tym polu również odnotowywano ''sukcesy''. Wróćmy do naszych bohaterek, są ostoją. Strażniczki domowego ogniska, pragną zapewnić normalne życie swoim pociechom. Te dzielne Polki niekiedy same się narażają, niczego się nie boją. Przynajmniej starają się tego nie pokazywać.

Czy Pani mąż jest szewcem? – pytały sąsiadki Annę Komorowską. – Tak stuka –puka po nocach…” Wieczorami w ich maleńkim mieszkanku Bronisław odbijał na powielaczu podziemną prasę. Jan Józef Lipski tak często był zatrzymywany przez bezpiekę, że żona, Maria, uszyła mu specjalny, „więzienny” worek, tak zwaną samarę, w którym czekały wszystkie najpotrzebniejsze w areszcie rzeczy. Lech Wałęsa, gdy ubecy po raz pierwszy zabierali go z domu, zdjął obrączkę i zegarek – dwa najcenniejsze przedmioty, jakie posiadał - położył na stole i powiedział żonie Danucie, że gdyby nie miała z czego żyć, to ma to sprzedać…

Słyną z zaradności, gospodarności i oszczędności. Z niczego potrafią zrobić coś. Im też nie jest łatwo, życie ich nie rozpieszcza, podobnie jak większości ludzi żyjących w komunistycznym reżimie. Bywa, że panie wykazują się heroizmem, kreatywnością. Są harde i zdeterminowane, przygotowane na każdą ewentualność.

W lodówce, zamiast zapasów mięsa, schowane były dokumenty podziemnej organizacji, a w sekretnym schowku na szczotki stały zwinięte sztandary i transparenty, przyszykowane na nielegalną manifestację patriotyczną. Ich koleżanki chodziły na kawki – one biegały na wiece. Koleżanki kupowały szpilki, one – wygodne „traperki”, w których łatwo było uciekać przed pałami zomowców. Koleżanki chwaliły się nową torebką, one najnowszym, ściągniętym z Wolnej Europy nagraniem Kaczmarskiego.

Widzimy więc jasną klasyfikację priorytetów:)

Małżonki dawnych opozycjonistów  wypowiadają się na każdy temat, w każdej sytuacji (aż do przesady), wydają wspomnienia. Stają się celebrytkami tzw. pełną gębą. Niektóre z nich ewidentnie nie zostają docenione (np. pani Maria Kaczyńska).

Zgadzam się z autorką, że były to niezwykłe osobistości, niepokorne, charakterne. Zasługują na uwagę, wszystkie. I każda z osobna.

Publikacja nie jest obszerna, liczy 250 stron, ale jest godna uwagi. Dodam, że nie są to lukrowane opowiastki, jakich pełno. To są życiowe historie niezwykłych kobiet.

O pojmowaniu sztuki słów kilka

Stanisław Kowalik, Siedem wykładów z psychologii sztuki.

Jestem dość wymagającą czytelniczką, w związku z tym sięgam po nieco ambitniejsze prace. W związku z tym ucieszyłam się, mając możliwość przeczytania tych arcyciekawych rozważań. Na początku pozwolę sobie zaznaczyć, że dywagacje profesora można czytać w dowolnej kombinacji, bez żadnego uszczerbku dla wiedzy. Ja zaczęłam od początku, ponieważ postępuję wg zasady od ogółu do szczegółu. Każdy z tekstów obudowany jest solidną bibliografią.

Czym jest sztuka a czym być powinna?

Myślę, że odpowiedzi na to pytanie winien udzielić każdy  z nas, szczególnie przystępujący do lektury. Autor przedstawia interesujące spojrzenie na całą twórczość. Podkreśla doniosłe znaczenie psychologiczne wielu dzieł, utworów muzycznych, literackich, na życie jednostki ludzkiej. Naukowiec pobudza nas do własnych poszukiwań w powyższym aspekcie, zachęca też do namysłów, w jaki sposób najwięksi klasycy wpływają na nas samych.

Kontemplacja często ma charakter niemal intymny, zależnie od indywidualnych uwarunkowań psychologicznych. Wrażliwość na piękno generuje prawidłowy rozwój, sprzyja integracji społecznej. Szeroki zakres wiedzy pozwala na wysuwanie odpowiednich wniosków.

Stanisław Kowalik zaznajamia nas z determinantami  relacji: artysta-odbiorca. Przekonuje, że obcowanie, np. z literaturą od najmłodszych lat pozostawia ślad i wpływa na wyrabianie pewnych nawyków i postaw.

Z tego wytrwanego opracowania w formie przystępnych wykładów dowiadujemy się czym jest pustka poznawcza. Wytłumaczono inne, równie ważne pojęcia, scjentyzm, antyscjentyzm, mentalizacja... Wiemy, iż sztuki nie da się umieścić w sztywne ramy nauki, wytwory  nie poddają się jej rygorowi.

Publikacja ta przeznaczona jest nie tylko dla studentów, ale też dla wszystkich z nas, którzy miłują kulturę wysoką i lubią prowadzić ożywioną dyskusję w tym temacie.

Książkę Siedem wykładów z psychologii sztuki(Zysk i S-ka) otrzymałam dzięki współpracy z serwisem nakanapie.pl.

Przedwojenny savoir-vivre

 Maria Barbasiewicz, Dobre maniery w przedwojennej Polsce?

Rzecz w miarę ciekawa ze względu na sposób bycia i postępowania współczesnych ludzi. Wiemy przecież, że tamte czasy odznaczały się pewną formalnością i surowością w przestrzeganiu reguł i norm (za ich łamanie groził ostracyzm społeczny). I jak niektórzy zdegustowani i zafrasowani wylewającym się zewsząd grubiaństwem, zawodzą, że określone zachowanie nie były akceptowalne. 

A dziś? Nastąpiło przesunięcie granic, toleruje się arogancję i obcesowość, usprawiedliwiając je: Bo taki jestem i już. Otóż nie, poniżanie drugiego człowieka, wywyższanie się świadczy jedynie o gruboskórności i impertynencji. Tudzież pojęcie bezstresowego wychowania zrobiło zawrotną karierę, choć jego twórca miał coś zupełnie innego na myśli.

Z czym więc kojarzy się nam przedwojenna kindersztuba? Z pewnością z galanterią, poczuciem smaku i wysoką kulturą osobistą. Również taktem oraz powściągliwością w relacjach. Prawdą jest stwierdzenie, iż

Dobre maniery to klucz do sukcesu towarzyskiego, udanych relacji biznesowych i społecznych.

Autorka przygląda się różnym grupom społecznym, zawodowym. Przypomina o etykiecie obowiązującej podczas rozmaitych uroczystości, spotkań towarzyskich.  Nader często uważa się pocałunek w rękę za relikt przeszłości.

Niedopuszczalne było spożywanie posiłków na ulicy, nadużywanie gościnności. Dzieci pod żadnym pozorem nie mogły kończyć jedzenia, dopóki nie uczynił tego starszy. Za nieposłuszeństwo surowo karano latorośle (np. pocałowanie ojca w rękę). W złym tonie były plotki, obmowa ( chociaż to też najstarsze profesje, oprócz nierządu).

Teraz będę się czepiać:)

Przeszkadza mi nieuporządkowana treść, znaczne jej wypełnienie przez fotografie, puste strony. W zalewie prostactwa ( w mowie i piśmie) publikacja wydawała się być wartościową. Kilka lat wcześniej miałam przyjemność zaznajomienia się z książkami Tadeusza Rojka, dyplomaty Edwarda Pietkiewicza.

Maria Barbasiewicz nie wyczerpuje tematu, jej rozważania nie wnoszą nic nowego. Źródła są skąpe, a pozycje zamieszczone w bibliografii są współczesne. A gdzie wspomnienia pani Beckowej?

Magdalenka: jak było naprawdę?

Nie ma zgody co do jednoznacznej oceny prezentowanych wydarzeń. Wśród historyków panuje rozbieżność opinii, pojawiają się rozmaite głosy. Dla jednych debaty przedstawicieli ówczesnej władzy z delegatami opozycji demokratycznej, to przejaw triumfu i sukcesu. Inni zaś postrzegają je w kategoriach zdrady i zaprzaństwa. Ja jestem zwolenniczką tej drugiej opcji, ponieważ podczas spotkań w podwarszawskiej miejscowości sprzeniewierzono się ideałom tamtej Solidarności. I nie tylko zresztą o to chodzi.

Kilka lat temu Romuald Szeremietiew dał wyraz swoim przekonaniom w tej materii:

Okrągły Stół to wspólna i udana próba oszukania całego społeczeństwa polskiego przez spiskowców z Magdalenki.

 Oddajmy głos prof. Antoniemu Dudkowi, który konkluduje:

Opinia publiczna nie miała wiedzy na temat rozmów w Magdalence. Powstała więc czarna legenda Magdalenki jako układu, do którego szczegółów nie miała dostępu opinia publiczna, bo nie ma stenogramów nieoficjalnych. Istnieją tylko stenogramy wszystkich rozmów prowadzonych w oficjalnych zespołach i podzespołach podczas obrad Okrągłego Stołu.

W sumie wszystkich spotkań było pięć, które przeszły do historii pod nazwą Ustalenia Okrągłego Stołu. Potocznie nazywane były Grupą Magdalenki. Łącznie wzięły udział 42 osoby, m.in. Czesław Kiszczak, Aleksander Kwaśniewski, Alfred Miodowicz, Lech Wałęsa, Adam Michnik, bp. Alojzy Orszulik. Początek dialogu przypadł na 16 września 1988 roku, powzięto decyzję, że miejscem dyskusji będzie willa konferencyjna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ( chytry plan szefa MSW). 

Na mocy porozumień powołano do życia dwa periodyki: Tygodnik Solidarność oraz Gazetę Wyborczą.

Skala bratania się członków opozycji z komunistami była niebywała:

Wałęsa z kieliszkiem wznosi toast za zdrowie generała (...).

Adam Michnik nie zamierza być gorszy, dodaje, że pije za taki rząd, w którym  Lech Wałęsa będzie premierem, a Kiszczak ministrem spraw wewnętrznych.

Pokłosiem rozmów stała się mocna i niepodważalna pozycja uczestników, w tym status quo samego byłego czekisty. Podobnie jeśli chodzi o zaniechanie ścigania zbrodniarzy komunistycznych, aprobowano również dewastację archiwów tajnych służb. Te powiązania nigdy nie zostały zerwane.

Czesław Kiszczak to przebiegły lis, przechera, sporo wiedział o swoich adwersarzach, znał ich często niechlubną przeszłość. Równie ważną personą tego towarzystwa był major Krzysztof Dubiński, funkcjonariusz MSW, a od lipca 1988 roku zastępca naczelnika Wydziału Informacji i Sprawozdawczości. Po zakończeniu spotkań, zatrudnienie znajduje w Departamencie MSW. W dostępnych opracowaniach przeczytamy, iż:

 Aktywnie uczestniczył  [K.D.] w przygotowaniu  materiałów związanych z obradami i funkcjonowaniem Okrągłego Stołu.

Morał jest więc czytelny: to ludzie dawnych służb dyktowali swoje warunki i nadawali kierunek zmianom ustrojowym.

Literatura:

- Dudek A., Historia Polityczna Polski 1989-2012, Kraków 2012;

-Szeremietiew R., W prawo marsz! O polityce i wojsku,  Warszawa 1993;

-www.rp.pl/artykuł/Magdalenka- Teoria- Spiskowa- Która- Okazała- Się-Prawdziwa.

Zdarzyło się w Los Angeles

Alisa Statman, Brie Tate, Sharon Tate. Historia morderstwa żony Romana Polańskiego.

Lektura tej książki jest naprawdę wstrząsająca, pokazująca zaciekłą walkę rodziny o sprawiedliwość, o ukaranie wszystkich winnych zabójstwa. Opisywanie wydarzenia miały miejsce w sierpniu 1969 roku. Kobieta oraz jej przyjaciele ponieśli śmierć z rąk członków sekty Charlesa Mansona.

Charles Manson. Zbrodniarz, który zawładnął umysłami milionów. Inspirator przerażającej zbrodni w willi polskiego reżysera.

Lata 60 XX stulecia w USA to aktywny czas w historii  Europy i świata: wojna w Wietnamie,  walki o prawa obywatelskie, rewolucja hippisowska i seksualna. W 1967 roku przeprowadzono pierwszą transplantację serca, u nas dwa lata później. W Polsce odczuwalne są reperkusje Marca '68 roku. W ówczesnej Czechosłowacji zdławiono rewolucję. Na fali są narkotyki i substancje psychoaktywne.

Brie Tate pisze o wstrząsie, jakim była śmierć jej cioci. Przemeblowała i odmieniła ich dotychczasową hierarchię wartości. Kobieta głównie posiłkuje się zapiskami swojej matki Patti. Dowiadujemy się o pierwszych próbach wydania wspomnień już w 1971 roku. Z przyczyn losowych, zostały odłożone w czasie.

Sharon Tate znajduje się u szczytu kariery: małżeństwo z Romanem Polańskim, nominacja do Złotego Globu. Ma przed sobą świetlaną przyszłość. Jej atutem są młodość i świeżość. W dodatku oczekuje swojego pierwszego dziecka.

Patti Tate opowiadała, że: 

Od momentu, kiedy moja siostra wyprowadziła się z domu i zaczęła karierę aktorską, mama spodziewała się, że na Sharon spadnie jakieś nieszczęście.

  Autorki nie przepadają za polskim twórcą, nawet tego nie ukrywając:

Polański to było takie dziwne nazwisko i chociaż Sharon wyszła za reżysera Romana Polańskiego ponad rok wcześniej, dla mnie ciągle była Tate.

Na czym ta osobliwość polegała, panie już nie wyjaśniają.

Siostra małżonki polskiego reżysera opisywała niezdrowe zainteresowanie prasy, telewizji jej najbliższymi. Natomiast państwo Tate nie ukrywali swojej niechęci wobec zięcia i jego przyjaciół. Z opowieści rodziny, przyjaciół wynika, że Sharon Tate uskarżała się na uciążliwość i nachalność swoich gości, w szczególności Wojtka Frykowskiego. Podejrzewała, że niektórzy z nich są dilerami narkotykowymi.

Rozważania złożone są z 21 rozdziałów, co czyni je przejrzyste i przystępne w odbiorze. Spojrzenie na tragedię przez pryzmat kilku osób.

Cyberprzemoc.

Porozmawiajmy o tej nowej, niebezpiecznej i niepokojącej formie agresji. Co istotne, nie dotyczy ona wyłącznie nastolatków, dorosłym zdarza się też stosować ten rodzaj przemocy. Jednak najczęściej spotyka się ją wśród młodzieży.

Cyberprzemoc to zjawisko schyłku XX wieku, pierwszy raz o czymś takim usłyszeliśmy w 2000 roku, kiedy to japońskiego ucznia nagrano w szkolnej szatni. Inny przykład to sprawa amerykańskiej dziewczynki, której przerobiono zdjęcia na takie, żeby wyglądały na pornograficzne. Z naszego podwórka wstrząsająca była sprawa Ani z Gdańska, która po upokorzeniu przez klasowych kolegów, popełniła samobójstwo.

Na stronie internetowej www.gov.pl. przeczytałam, iż od 7 do 11 % nastolatków doświadczyło tej formy przemocy. Nie jest więc wesoło, od mądrości wychowawców i rodziców  wiele zależy.

Główne przejawy cyberprzemocy:

* udostępnianie upokarzających filmów, zdjęć;

 * tworzenie  fałszywych profili w mediach społecznosciowych;

* hejt, nienawistne komentarze 

Miejmy na uwadze, iż ofiarami padają jednostki, które są:

 * wrażliwe,

* podatne na wpływy innych;

*  mają niskie poczucie własnej wartości i słabą psychikę

Co więc powiemy o sprawcach?

* ewidentny wpływ grupy;

* chęć dokuczenia komuś innemu, wyróżniającemu się;

 *popisywanie się, przelewanie własnych frustracji; 

Kodeks karny jasno definiuje tę sprawę: nagrywanie, upublicznianie wizerunku bez naszej zgody zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat trzech.

Według badań przeprowadzonych przez Fundację Dzieci Niczyje wynika, iż znaczna część młodych ludzi ( w przedziale wiekowym 12-17 lat) przyznała, że była obiektem zdjęć/filmów bez ich wyraźnej aprobaty. Niektórzy dodali, że sytuacja powtórzyła się... Przeważały odpowiedzi, że sprawcami byli ich szkolni rówieśnicy.

Warto wiedzieć więcej.... Telefony zaufania.

800 12 12 12- Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka

116 111 Telefon Zaufania Dla Dzieci i Młodzieży

800 100 100  Telefon Zaufania Dla Rodziców i Nauczycieli

Młody Człowieku, pamiętaj, że nie jesteś sam.

Gdzie się podziały zagrabione podczas II wojny światowej polskie dzieła sztuki?

Robert J. Kudelski, Zrabowane skarby.

Od jakiegoś czasu moje zainteresowania oscylują wokół przywłaszczonych przez nazistów polskich skarbów, precjozów, kosztowności. Temat godny uwagi, zważywszy na to, iż znaczna część kolekcji nie powróciła do prawowitych właścicieli. Znamienne były słowa gubernatora Hansa Franka, który w swojej niebywałej arogancji orzekł:

To właśnie jest najpiękniejsze w tej wojnie, że nigdy nie oddamy tego, co raz zdobyliśmy.

Lokator zamku na Wawelu nieco się pomylił, bowiem dzięki staraniom m.in. autora omawianej monografii czy Magdaleny Ogórek (Vide:https://ladymakbet33.blogspot.com/2020/09/gubernator-hans-frank-i-skradzione_91.html) zaczyna to się zmieniać. Pamiętamy przecież o jego słynnym rozporządzeniu z 15 listopada 1939 roku, w myśl którego:

Cały majątek ruchomy i nieruchomy byłego państwa polskiego wraz z przynależnościami, łącznie z wszelkimi wierzytelnościami, udziałami, prawami innych, interesami na terenie Generalnego Gubernatorstwa, podlega konfiskacie celem zabezpieczenia wszelkiego rodzaju wartości użyteczności publicznej.

Robert J. Kudelski w sposób niezwykle dokładny przypomina o niemieckiej kradzieży naszych dóbr, nad książką pracował długo, bo aż siedem lat. Historyk w atrakcyjny sposób odtwarza  zagarnięcie ołtarza Wita Stwosza, skrzypiec Stradivariego. Nadmienia również o wywiezieniu włóczni św. Maurycego. Naukowiec podkreśla udział SB w szabrownictwie przedmiotów odnalezionych na tzw. Ziemiach Odzyskanych.

Którzy naukowcy współpracowali z okupantem? I co ma z tym wspólnego rejon Dolnego i Górnego Śląska oraz Wielkopolski?

Szerzej omówiono losy dzieł sztuki na naszych obszarach.

Warto przeczytać.